در زمان قدیم معمولا در هر خانه وابسته به تعداد افراد خانواده تعدادی لحاف وجود داشت که به دلیل سایز بزرگی که داشت از یک لحاف معمولا دوتا سه نفر به عنوان روانداز استفاده میکردند. 


لحاف های قدیمی چگونه ساخته می شد؟
در قدیم  لحاف ها و دیگر کالاهای خوابی که مورد استفاده خانواده ها بود را فردی به نام لحاف دوز با دست و مواد طبیعی میدوخت. برای هر زوج جوانی که ازدواج میکردند معمولا دوتا سه تا از این لحاف ها به همراه تشک و بالش به لحاف دوز سفارش میدادند که یکی از لحاف ها مخصوص عروس و داماد و با طرحی خاص دوخته میشد. برای دوخت لحاف هم لحاف دوز پس از انتخاب پارچه مدنظر مشتری و برش و دوخت لحاف، داخل آن را با الیاف طبیعی مثل پنبه یا پشم پر یا به‌اصطلاح لحاف‌دوزان بار می‌کرد و  از دو طرف آن را مانند ساندویچ می پیچید، سپس لحاف را پهن می‌کرد و با چوب به جانش می‌افتاد و تمام آن را چوب‌کاری می‌کرد. البته چوب زدن هم قلق خاص خودش را دارد، باید طوری چوب بزند که الیاف داخل لحاف در همه قسمت‌ها یکسان باشد. در اینجا لحاف آماده نقش زدن بود که نقش را با سوزن کوک می‌زد و حک می‌کرد.

چرا پتوهای مصنوعی جایگزین لحاف‌ها شد؟ 
به مرور زمان لحاف های چند نفره، بزرگ و سنگین تبدیل به لحاف های کوچک تر شدند تا افراد خانواده به صورت شخصی از آن استفاده کنند و برای نگهداری از آنها هم فضای کمتری اشغال شود. با ورود انواع مختلف پتو و کالاهای خواب صنعتی به بازار که تنوع طرح و رنگ بیشتری هم داشتند، خانواده ها تمایل بیشتری به استفاده از پتو به جای این لحاف‌ها پیدا کردند. پتو‌ها به نسبت وزن کمتری داشتند و حمل و نگهداری از آنها هم آسان‌تر بود. امروزه انواع مختلفی از پتوها متناسب با کاربرد آنها برای فصول مختلف سال در کشور تولید و حتی از کشورهای دیگر وارد می‌شود.
 

به نظرتان کدام‌ یک بهتراست، لحاف یا پتو؟
با وجود اینکه لحاف های سنتی و استفاده از آنها به عنوان کالای خواب چند سالی از رونق افتاد، اما پزشکان طب سنتی به نتیجه رسیدند که لحاف های قدیمی برای سلامتی انسان مفید تر از پتوهای امروزی هستند. لحاف اگر از الیاف پنبه طبیعی، رویه خوب و جنس عالی تهیه شده باشد، از پتو برای سلامتی انسان بهتر است. لحاف به دلیل وجود فضای خالی برای جابه‌جایی هوا دربین الیاف آن در تمام فصل های سال قابل استفاده است؛ چون گرمای مطبوعی دارد. اما در استفاده از پتو و تشک های صنعتی حتما متوجه‌ شدید که در تابستان تولید گرما می‌کنند و در زمستان هم مناسب هوای سرد نیستند. این رواندازها به دلیل مواد مصنوعی به کاررفته در آنها گاهی باعث بیماری ها و حساسیت های پوستی هم می‌شوند که لحاف های سنتی این مشکلات را ندارد.

 


 

چگونه درخانه های امروزی از لحاف سنتی استفاده کنیم؟
امروزه با آپارتمان نشینی و کمبود فضا خانواده به دنبال وسایلی هستند که قابلیت حمل و نگهداری آسانی داشته باشند و جای کمتری را اشغال کنند. چون لحاف های قدیمی با خانه های امروزی سازگار نیست و تعداد لحاف دوز ها خیلی کم شده. بعضی از این لحاف دوزها سعی میکنند لحاف های متناسب با فضای خانه شما و کاربرد آن بدوزند تا بتوان از آن به جای پتو هم استفاده کرد و برای نگهداری هم جای کمتری نسبت به لحاف های قدیمی اشغال کنند همچنین این لحاف ها در رنگ و طرح های متنوع و متناسب با سلیقه شما دوخته می‌شوند. شما هم اگر قصد دارید برای سلامتی خود و اعضای خانواده از لحاف های سنتی استفاده کنید بهتر است علاوه بر ظاهر، سایز و قابلیت نگهداری آن به دست دوز و طبیعی بودن الیاف لحاف توجه کنید.